Potrzebę tej zmiany ustawodawca tłumaczy wejściem w życie ustawy z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (DzU 2018 poz. 130), która wydłużyła kadencję organów jednostek samorządu terytorialnego z czterech do pięciu lat, przez co doszło do skumulowania dat wyborów parlamentarnych i samorządowych w 2023 r.
Z taką tezą nie zgadzali się niektórzy samorządowcy, których zdaniem wybory parlamentarne i samorządowe mogłyby się bez problemów odbyć w 2023 roku w krótkim odstępie czasu, z czym poradziłyby sobie samorządy.
Ustawa zmienia także dzień ustalenia liczby mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego będącej podstawą określenia liczby radnych wybieranych do danej rady (zamiast ostatniego dnia roku, ostatni dzień kwartału poprzedzającego termin ogłoszenia zarządzenia wojewody ustalającego liczbę radnych), a także wprowadza początkowy termin, w którym tak ustalona liczba radnych może zostać przez wojewodę ogłoszona.