Związek Miast Polskich przygotował stanowisko w odpowiedzi na uwagi Biura Legislacyjnego Sejmu RP w stosunku do projektu ustawy powołującej Komisję Kodyfikacyjną Prawa Samorządowego. Projekt przygotowały korporacje samorządowe. Biuro Legislacyjne przedstawiło dwie zasadnicze uwagi:
- natury ustrojowej, ze względu na uprawnienie Rady Ministrów do tworzenia komisji kodyfikacyjnych w drodze rozporządzenia
- natury funkcjonalnej, jako że uniezależnienie organizacyjne komisji kodyfikacyjnej od Rady Ministrów rodzi ryzyko niewykorzystania wyników jej prac w przyszłości.
Zdaniem samorządowców ze Związku Miast powstanie Komisji Kodyfikacyjnej na mocy ustawy ma swoje ważne uzasadnienie, także ustrojowe. Związek Miast Polskich przypomina, że to Sejm dysponuje konstytucyjnie gwarantowaną generalną kompetencją prawodawczą, która nie może być ograniczana w drodze ustaw zwykłych, ani tym bardziej w drodze ich wykładni. Ograniczenia, co do przedmiotu działań prawodawczych Sejmu nie może dokonać ani on sam, ani też żaden inny podmiot prawa. Z tego wynika, że Sejm może powołać Komisję Kodyfikacyjną.
Uzasadnieniem takiego działania jest szczególny charakter samorządu terytorialnego. Jego niezależność uzasadnia potrzebę stworzenia realnych, instytucjonalnych gwarancji niezależności Komisji, co zminimalizuje potencjalne ryzyka bardziej lub mniej formalnych wpływów przedstawicieli administracji rządowej na kierunek analiz prowadzonych przez Komisję i kształt wypracowanych przez nią rozwiązań prawnych, które mogą pośrednio lub bezpośrednio dotyczyć także struktur i zakresu kompetencji administracji rządowej.
Zasada niezależności samorządu od administracji rządowej przemawia zatem za zapewnieniem apolityczności Komisji, której służyć ma ustawowe, a zatem wypracowane przez parlament, określenie zakresu jej zadań, składu osobowego, a także obowiązków, jakie spoczywać będą na organach administracji rządowej dla zapewnienia Komisji warunków do działania.
Odnosząc się do drugiego zarzutu ZMP odpowiada, że projekt zobowiązuje organy administracji rządowej do podjęcia prac nad opracowanymi i przyjętymi przez Komisję projektami ustaw, gwarantując również członkom Komisji prawo udziału w tych pracach. Zgodnie z art. 4 projektu ustawy właściwy minister ma obowiązek przedstawić Radzie Ministrów w trybie określonym odrębnymi przepisami opracowany i przyjęty przez Komisję projekt ustawy. Nadto właściwy minister ma obowiązek informować przewodniczącego Komisji o przebiegu prac nad przedłożonym projektem. Oznacza to, że na mocy ustawy o utworzeniu Komisji Rada Ministrów zostanie zobligowana do ustosunkowania się do wyników jej prac.
