Rozprawa przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie wniosku gmin i powiatu z województwa lubuskiego miała zacząć się dziś o godzinie 13. Jednak po tym jak sędziowie nie przychylili się do prośby samorządów o przełożenie terminu rozprawy i postanowili orzekać w dniu dzisiejszym, przedstawiciel wnioskodawców zdecydował o wycofaniu skargi.
Zdaniem samorządowców konieczne jest zapoznanie się z argumentami rządu i sejmu oraz przygotowanie odpowiedzi na nie, na co nie było po prostu czasu. – Wczoraj dotarło do nas obszerne stanowisko rządu. Liczące 87 stron stanowisko sejmu otrzymaliśmy także niedawno. Oba oczywiście dla nas niekorzystne. Nie było czasu na ich dokładne przeanalizowanie dlatego wnosiliśmy o przełożenie terminu rozprawy – opowiada Wadim Tyszkiewicz, prezydent Nowej Soli.
– W tej atmosferze wydało nam się oczywiste, że nie możemy się spodziewać pozytywnego rozstrzygnięcia. Tymczasem negatywne rozpatrzenie skargi spowodowałoby zamknięcie drogi konstytucyjnej dla kolejnych wniosków. Dlatego zdecydowaliśmy się wycofać skargę i zachować szansę – tłumaczy Tyszkiewicz, który zwraca uwagę, że rząd miał na przesłanie stanowiska rok i 2 miesiące, a zdecydował się je przedstawić dzień przed rozprawą. Podobnie postąpił sejm, a niechęć sędziów do przesunięcia orzekania przy bardzo negatywnych opiniach rządu i sejmu nie dawała, zdaniem Tyszkiewicza, perspektyw na pozytywne rozstrzygnięcie.
W całej sprawie chodzi o zarzut niekonstytucyjności nakładania na samorząd kolejnych zadań bez zapewnienia odpowiedniego finansowania. Zaskarżone zostały zarówno przepisy ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego jak i innych ustaw w tym: o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o ochronie zwierząt w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 16 września 2011 roku o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i kilku innych.
We wniosek zaangażowane było niemal całe środowisko samorządów z województwa lubuskiego. Po zapoznaniu się ze stanowiskami rządu i sejmu przedstawiciele gmin i powiatów rozważają przygotowanie kolejnego wniosku do Trybunały Konstytucyjnego.
Szczegółowa informacja prawna:
Podmiot inicjujący postępowanie: Rada Miejskiej w Kożuchowie, Rada Gminy Kolsko, Rada Miejska w Nowej Soli, Rada Powiatu Nowosolskiego, Rada Miejska w Bytomiu Odrzańskim, Rada Gminy Siedlisko
Trybunał Konstytucyjny miał rozpoznać połączone wnioski o zbadanie zgodności:
1) art. 7 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 13 listopada 2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego z art. 2 i art. 167 ust. 1 i 4 w związku z art. 16 ust. 2 i art. 165 ust. 2 Konstytucji RP oraz z art. 9 ust. 1, 2 i 4 w związku z art. 1 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 roku – w zakresie, w jakim nie uwzględnia mechanizmów kompensujących utracone dochody i koszty dodatkowych zadań jednostek samorządu terytorialnego;
2) art. 17 ust. 1, art. 77 ust. 1, art. 79 ust. 1 w związku z art. 10, art. 176 pkt 4 i 5 i art. 247 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z art. 2 i art. 167 ust. 1 i 4 w związku z art. 16 ust. 2 i art. 165 Konstytucji RP oraz z art. 9 ust. 2 i 4 w związku z art. 1 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 roku – w zakresie, w jakim nakładają na gminę nowe zadania bez zapewnienia środków na ich realizację;
3) art. 11a ust. 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 16 września 2011 roku o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z art. 2 i art. 167 ust. 1 i 4 w związku z art. 16 ust. 2 i art. 165 Konstytucji RP oraz art. 9 ust. 2 i 4 w związku z art. 1 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 roku – w zakresie, w jakim nakładają na gminę nowe zadania bez zapewnienia środków na ich realizację;
4) art. 16 ust. 1b ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 grudnia 2011 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z art. 2 i art. 167 ust. 1 i 4 w związku z art. 16 ust. 2 i art. 165 Konstytucji RP oraz z art. 9 ust. 2 i 4 w związku z art. 1 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 roku – w zakresie, w jakim zwiększa obciążenia finansowe gmin bez zapewnienia środków kompensujących powstały w ten sposób uszczerbek;
5) art. 17 ust. 1 pkt 19 i 20 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej w brzmieniu nadanym przez art. 20 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie z art. 2 i art. 167 ust. 1 i 4 w związku z art. 16 ust. 2 i art. 165 Konstytucji RP oraz art. 9 ust. 2 i 4 w związku z art. 1 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 roku – w zakresie, w jakim rozszerza zakres zadań własnych gmin bez zapewnienia środków kompensujących wynikające stąd dodatkowe wydatki;
6) art. 4 ust. 2 i 3 oraz art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 13 listopada 2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego z art. 2 i art. 167 ust. 1 i 4 w związku z art. 16 ust. 2 i art. 165 ust. 2 Konstytucji RP oraz z art. 9 ust. 2 i 4 w związku z art. 1 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 roku – w zakresie, w jakim przewidują udział gminy we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych na poziomie nieadekwatnym do zakresu nałożonych na nią zadań.
Trybunał Konstytucyjny miał rozpoznać połączone wnioski w składzie:
Piotr Pszczółkowski - przewodniczący
Leon Kieres - sprawozdawca
Zbigniew Jędrzejewski
Julia Przyłębska
Mariusz Muszyński (dołączony do składu w miejsce Marka Zubika, który był wyznaczony pierwotnie)