Przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów Vasco Alves Cordeiro otwierając Szczyt w Mons podkreślił znaczenie i rolę samorządów wskazując, że „Europa istnieje tylko dlatego, że miasta i regiony ją tworzą”. Elio Di Rupo, premier regionu Walonii, w którym odbywa się konferencja, dodał, że „Europa stoi dziś w obliczu poważnych wstrząsów i zagrożeń. Żadne państwo, region ani miasto nie jest w stanie samodzielnie stawić czoła tym wyzwaniom, dlatego niezbędne jest połączenie sił. Jako władze lokalne i regionalne możemy polegać na konkretnych atutach: bardzo szczegółowej znajomości realiów w terenie, zdolności reagowania, elastyczności itd. Miasta i regiony pełnią nie tylko rolę wysoce skutecznych ośrodków wdrażania decyzji podejmowanych na wyższych szczeblach, ale także potężnych motorów zmian, modernizacji, inwestycji w przyszłość i ochrony obywateli. W związku z tym konieczne jest umieszczenie miast i regionów w centrum europejskiego procesu decyzyjnego”.
Również przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola – która zdalnie wzięła udział w otwarciu konferencji – wskazała w sowim przemówieniu: „Przekonaliśmy się, jak ważne są władze lokalne i regionalne w czasie pandemii. Widzieliśmy to, kiedy otworzyliście swoje serca i domy dla ukraińskich uchodźców, kiedy zebraliście się, aby dostarczyć generatory prądcu dla Ukrainy w czasie wojny. Widzimy to, gdy udzielacie wsparcia studentom, nowo przybyłym i migrantom w ramach programu Erasmus. Władze lokalne nie tylko zapewniają prawidłowe funkcjonowanie wszystkich usług publicznych, ale także doradzają rządom centralnym i instytucjom europejskim w zakresie najskuteczniejszych sposobów ochrony naszych obywateli”.
Samorządy nie mogą jednak spocząć na laurach. Wręcz przeciwnie. Jak podkreślił w swoim przemówieniu (również zdalnie) sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres „Świat stoi w obliczu trudnych czasów – od konfliktów i napięć geopolitycznych po kryzys ekonomiczny, pogłębiające się nierówności i potrójny kryzys planetarny: klimat, różnorodność biologiczną i zanieczyszczenie. Europejskie regiony i miasta znajdują się na pierwszej linii frontu tych wyzwań, a lokalni przywódcy mają zasadnicze znaczenie dla globalnych rozwiązań. Potrzebujemy regionów i miast, aby budować odporną infrastrukturę, tworzyć zielone miejsca pracy, promować różnorodność i budować silne więzi społeczne w społecznościach".
Debaty 10. Europejskiego Szczytu Regionów i Miast potrwają dwa dni.