Mieszkaniec zwrócił się do wójta gminy o nakazanie właścicielowi sąsiedniej nieruchomości przywrócenia poprzedniego stanu wód na gruncie. Mieszkaniec zażądał, by sąsiad odblokował i udrożnił wylot cieku wodnego a także przywrócił poprzedni kształt i poziom koryta cieku wodnego. Uznał on bowiem, że w przyszłości zmiana stanu wód u sąsiada może mieć negatywny wpływ na stan wód na jego działce. Wójt odmówił interwencji, ponieważ mieszkaniec nie wykazał żadnych istniejących szkód na swojej działce, a także nie przedstawił dowodów, że szkody takie miały miejsce. Sprawa trafiła do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Sąd nie uznał skargi i wyjaśnił, że decyzja organu I instancji oparta została na art. 29 ustawy z 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (DzU z 2012 r. poz. 145). Przepis ten brzmi następująco:
„1. Właściciel gruntu, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, nie może:
1) zmieniać stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej ani kierunku odpływu ze źródeł – ze szkodą dla gruntów sąsiednich;
2) odprowadzać wód oraz ścieków na grunty sąsiednie.
2. Na właścicielu gruntu ciąży obowiązek usunięcia przeszkód oraz zmian w odpływie wody, powstałych na jego gruncie wskutek przypadku lub działania osób trzecich, ze szkodą dla gruntów sąsiednich.
3. Jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może, w drodze decyzji, nakazać właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom.”
Z przepisu tego wynika, że aby mogło być możliwe wydanie decyzji na podstawie art. 29 ust. 3 ustawy Prawo wodne, ustalić należy dwie okoliczności: po pierwsze, czy właściciel gruntu dokonał zmiany stanu wody na gruncie i po drugie, czy zmiany te szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie. Innymi słowy przesłankami wydania jednego z nakazów, o jakich mowa art. 29 ust. 3 ustawy, są: zmiana stanu wody na gruncie i szkodliwe oddziaływanie takiej zmiany na nieruchomości sąsiednie. Tym samym pomiędzy zmianą stanu wody na gruncie a szkodliwym oddziaływaniem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy (tak też uznał NSA w wyroku z 4 listopada 2014 r., sygn. II OSK 7/14). Obie te przesłanki muszą – co oczywiste – wystąpić kumulatywnie. W omawianym przypadku szkodliwe oddziaływanie nie miało miejsca w momencie składania skargi do sądu. Skarżąca wskazywała jedynie na swoje obawy, szkody hipotetyczne, które ewentualnie mogą powstać w przyszłości. Takie nie mogą być podstawą do nakazania przywrócenia poprzedniego stanu wód.
(Wyrok WSA w Krakowie z 9 września 2016 r., II SA/Kr 581/16)
