W dniu 31 marca 2015 r. Rada Powiatu Żarskiego podjęła uchwałę w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego oraz za umieszczenie w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej i obiektów budowlanych nie związanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam. W ocenie organu nadzoru postanowienia § 4 ust. 3 i 4 opisywanej uchwały naruszają art. 40 ust. 9 ustawy o drogach publicznych.
Mocą ww. regulacji Rada przyjęła, iż: reklamy, banery, plakaty (związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym również wyborcze) za 1m2powierzchni reklamy opłata wynosi 1,50 zł (ust. 3), natomiast reklamy, banery, plakaty, tablice informacyjne o charakterze niekomercyjnym za 1m2 powierzchni reklamy opłata wynosi 0,10 zł.Zgodnie z treścią art. 40 ust. 9 ustawy przy ustalaniu stawek, o których mowa w ust. 7 i 8, uwzględnia się: 1) kategorię drogi, której pas drogowy zostaje zajęty: 2) rodzaj elementu zajętego pasa drogowego; 3) procentową wielkość zajmowanej szerokości jezdni; 4) rodzaj zajęcia pasa drogowego; 5) rodzaj urządzenia lub obiektu budowlanego umieszczonego w pasie drogowym.Wskazany powyżej przepis zawiera zamknięty katalog kryteriów, wg których możliwe jest zróżnicowanie stawek opłat za zajęcie pasa drogowego. Niedopuszczalne jest zatem uzależnienie w uchwale rady stawki opłaty od pozaustawowych czynników.
Tymczasem w tej sprawie Rada Powiatu Żarskiego ustaliła stawkę opłaty w oparciu o zupełnie inne kryteria aniżeli wynikające z art. 40 ust. 9 wskazanej ustawy. Kryterium to odnosi się bowiem do treści reklamy, banera, plakatu (o charakterze komercyjnym bądź niekomercyjnym), a przez to również do podmiotu, który dokonuje zajęcia reklamy, baneru, plakatu. Zauważyć należy, iż możliwość różnicowania stawek opłat na podstawie art. 40 ust. 8 i 9 ustawy o drogach publicznych nie jest kwestionowana w orzecznictwie (por. wyrok NSA z 7 sierpnia 2008 r., sygn. akt II GKS 151/08, LEX nr 534818, wyrok z 19 marca 2013 r. sygn. akt II SA/Op 605/12). Jednakże musi to być wyłącznie kryterium rodzaju urządzenia, które nie zawiera dodatkowych elementów dyskryminujących czy naruszających zasadę równości uczestników obrotu gospodarczego.
Za nieuprawnione należałoby uznać przyjęcie zróżnicowanej wysokości stawek w odniesieniu do urządzeń tego samego rodzaju lub w zależności od podmiotu zarządzającego czy właściciela urządzeń tego samego rodzaju. Utrzymanie zróżnicowanych stawek według kryterium podmiotowego lub według przedmiotu prowadzonej działalności, wiązałoby się z dyskryminowaniem podmiotów w życiu gospodarczym w świetle ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej czy art. 32 Konstytucji RP (por. wyrok NSA w Warszawie z 14 maja 2014 r. sygn. akt II GSK 437/13).
(Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubuskiego z 4 maja 2015 r., NK-I.4131.83.2015.IWit)
