Rada Miejska w Barlinku podjęła uchwałę w sprawie zasad usytuowania na terenie Gminy Barlinek miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Podstawę podjęcia ww. aktu stanowi powołany w jego podstawie prawnej art. 12 ust. 2 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zgodnie z którym rada gminy ustala, w drodze uchwały, zasady usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Organ nadzoru stwierdził jednak, że postanowienia § 4, § 5 i § 6 omawianej uchwały w sposób istotny naruszają przepisy powszechnie obowiązującego prawa.
Jak wskazano powyżej, na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi rada gminy została upoważniona do ustalenia, w drodze uchwały, zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Przez określenie zasad usytuowania takich miejsc należy rozumieć ich położenie względem innych obiektów, które rada gminy uzna za zasługujące na szczególną ochronę.
W wyroku z 5 lipca 2007 r., sygn. akt II GSK 81/07 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż zawarte w art. 12 ust. 2 ww. ustawy upoważnienie do ustalenia "zasad usytuowania miejsc" podlegać musi ścisłej wykładni językowej. Tak więc, „usytuowanie” to położenie, lokalizacja, umiejscowienie (Słownik synonimów, PWN, Warszawa 2007); „umiejscowienie czegoś” to miejsce, jakie to coś zajmuje względem czegoś (Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 2007). W związku z tym w uchwale podjętej na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi winny znaleźć się wyłącznie postanowienia dotyczące rozmieszczenia na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych, a w szczególności ich usytuowanie względem miejsc chronionych, takich jak np.: szkoły, inne placówki oświatowo-wychowacze i opiekuńcze, miejsca kultu religijnego itp. Tymczasem, w § 4 uchwały Rada postanowiła, że zasady określonej w § 1 nie stosuje się do zezwoleń jednorazowych wydanych w związku z imprezą okolicznościową. W § 5 ww. uchwały Rada wskazała, że zezwolenia wydane przed wejściem w życie niniejszej uchwały zachowują ważność do czasu ich wygaśnięcia. Z kolei, § 6 omawianego aktu stanowi, że do spraw o wydanie zezwoleń, o których mowa w § 1 wszczętych, a nie zakończonych przed dniem wejścia w życia niniejszej uchwały mają zastosowanie przepisy tej uchwały.
W ramach upoważnienia zawartego w art. 12 ust. 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie mieści się uprawnienie rady gminy do określenia warunków wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Takie postanowienia nie regulują ogólnie obowiązujących na terenie gminy zasad usytuowania sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Tym samym, stanowią przekroczenie delegacji ustawowej przewidzianej w ww. przepisie. Akty prawa miejscowego mogą być wydane tylko na podstawie upoważnienia ustawowego i tylko w granicach tego upoważnienia, a przepis ustawy ustanawiający takie upoważnienie podlega ścisłej wykładni językowej i nie może prowadzić do objęcia zakresem upoważnienia materii w nim nie wymienionych w drodze wykładni celowościowej.
W konsekwencji należy stwierdzić, iż rada gminy w uchwale wydanej na podstawie art. 12 ust. 2 powołanej ustawy nie może ustalać zasad dotyczących wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.
(Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody zachodniopomorskiego z 29 kwietnia 2015 r., NR NK-3.4131.132.2015.SA)
