- Musimy przełamać, pokonać zjawiska kryzysowe związane z przebiegiem zliczania głosów oraz ze sformułowanymi, bardzo daleko idącymi zarzutami, aż po sfałszowanie wyborów samorządowych w Polsce - powiedział prezydent podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim.
- W moim przekonaniu wychodzimy z tego kryzysu, bo udało się przeprowadzić wybory do końca, bez ulegania pokusom przeprowadzania ponownych wyborów, przekreślania ważności wyborów. Udało się również, bez złamania zasad i przepisów prawa - bo na zasadzie autodecyzji sędziów PKW - doprowadzić do odnowienia składu personalnego PKW - podkreślił.
W opinii prezydenta, została potwierdzona w praktyce zasada, że w demokratycznym państwie wątpliwości i protesty wyborcze rozstrzygają sądy, a nie politycy. Przytoczył też statystykę dotyczącą rozstrzygnięć sądowych, z której wynika, że na 1300 rozpatrywanych protestów wyborczych w 142 przypadkach dopatrzono się uchybień w czynnościach wyborczych. Dodał, że w zdecydowanie nielicznych przypadkach nakazano powtórzenie głosowania w konkretnym okręgu.
Prezydent wskazywał również na wyniki badań opinii publicznej na temat wiarygodności wyborów i zarzutów o sfałszowaniu wyborów. – Według badań CBOS z grudnia ub. r. tylko 8% badanych dało wiarę teoriom o sfałszowaniu wyborów – powiedział. Zauważył też, że więcej wskazywało na uchybienia i nieprawidłowości wyborcze.
- Przystępujemy do kolejnego działania mającego na celu poprawienie ram prawnych, w których odbywają się w Polsce wybory – oświadczył Bronisław Komorowski. - To następny etap naprawiania systemy wyborczego, a jednocześnie następny etap odbudowywania zaufania społecznego do procesu wyborczego w Polsce – dodał.
Prezydent wyraził przekonanie, że absolutnie konieczne jest znowelizowanie w kilku istotnych punktach ustawy Kodeks wyborczy. – Kodeks wyborczy jest fundamentem systemu całego mechanizmu wyborczego w Polsce – zaznaczył. Przypomniał, że obowiązujący kodeks został wprowadzony pod koniec 2010 roku, w wyniku wspólnego głosowania, a więc także współodpowiedzialności za jego funkcjonowanie, przez wszystkie siły parlamentarne.
Prezydent wymienił proponowane zmiany:
- Wprowadzenie zasady obligatoryjnego informowania wyborców o terminie, systemie organizacji i technice głosowania;
- Przywrócenie w protokołach komisji wyborczych – istniejącej wcześniej, a wyeliminowanej w kodeksie z grudnia 2010 r. - informacji o przyczynach nieważności oddanych głosów. – Chodzi o możliwość osobnego liczenia głosów nieważnych z powodu błędów w technice głosowania oraz tzw. głosów pustych – niepopierających żadnego z kandydatów – wyjaśnił.
- Przyznanie mężom zaufania prawo do rejestrowania dźwięku i obrazu w czasie liczenia głosów i w czasie ustalania wyników głosowania w obwodzie;
- Powrót do jednostronnych kart do głosowania, które okazują się bardziej czytelne i zrozumiałe dla wyborców niż tzw. książeczki czy broszury;
- Wprowadzenie zasady stosowania wyłącznie przezroczystych urn wyborczych;
- Wprowadzenie 9-letniej kadencji sędziów – członków PKW, dotychczas powoływanych na czas nieokreślony;
- Wzmocnienie pozycji przewodniczącego PKW poprzez przyznanie ustawowego prawa do zlecania zadań Krajowemu Biuru Wyborczemu i możliwości wykonywania efektywnego nadzoru nad działaniami PKW.
Prezydent uważa, że jest możliwe przeprowadzenie nowelizacji Kodeksu wyborczego tak, aby już wybory parlamentarne jesienią bieżącego roku mogły się odbyć z uwzględnieniem nowych ram prawnych. Zadeklarował również otwartość na sugestie i propozycje środowisk politycznych dotyczące zmian w Kodeksie wyborczym.
Wcześniej Prezydent RP przedstawił założenia projektu zmian na spotkaniu z przewodniczącymi klubów parlamentarnych. W spotkaniu w Pałacu Prezydenckim wzięli udział: Rafał Grupiński z PO, Mariusz Błaszczak z PiS, Jan Bury z PSL, Leszek Miller z SLD, Janusz Palikot z Twojego Ruchu oraz Jacek Żalek ze Sprawiedliwej Polski. W rozmowach uczestniczyli też ministrowie Kancelarii Prezydenta RP.
- Z satysfakcją odnotowuję, że środowiska te w zasadzie w pełni podzielają pogląd co do tych kwestii, które powinny być przynajmniej minimum nowelizacji kodeksu wyborczego – mówił prezydent.
Przedstawiciele klubów otrzymali też dokument zawierający wnioski i rekomendacje dotyczące wyborów samorządowych w 2014 roku. Opracowanie powstało w oparciu o opinie i propozycje, które nadesłane zostały do Kancelarii Prezydenta RP oraz o wypowiedzi z przebiegu seminarium eksperckiego, z udziałem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, zorganizowanego 8 grudnia 2014 roku w ramach Forum Debaty Publicznej pt. Wybory samorządowe w 2010 i 2014 roku – praktyczne doświadczenia.
