Rada dzielnicy uchwałą stwierdziła wygaśnięcie mandatu radnego ze względu na fakt wyboru jego osoby do pełnienia funkcji zastępcy burmistrza tej dzielnicy. Radny zaskarżył uchwałę ze względu na jego wątpliwości interpretacyjne związane z momentem wygaśnięcia mandatu radnego. NSA nie uznał jednak jego zarzutów za zasadne stwierdzając, że mandat wygasł z mocy samego prawa z dniem wystąpienia przesłanki wygaśnięcia. Konieczne jest jednak urzędowe potwierdzenie skutku prawnego, który nastąpił z mocy prawa, przez właściwy organ i w określonej prawnie formie. Takim aktem urzędowym jest uchwała rady. Dopóki nie zostanie wydany taki akt, nie można powoływać się na to, że mandat wygasł.
Uzasadniając swój osąd, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że wybór radnego na stanowisko zastępcy burmistrza dzielnicy spowodował konieczność podjęcia uchwały o stwierdzeniu wygaśnięcia jego mandatu w związku z zaistnieniem przesłanki z art. 383 § 1 pkt 5 ustawy – Kodeks wyborczy. Zaznaczyć przy tym trzeba, że jeżeli rada nie wygasiłaby mandatu radnego, to uczyniłby to wojewoda w drodze zarządzenia zastępczego (art. 98a ustawy o samorządzie gminnym). Ponadto NSA nie podzielił poglądu prezydenta miasta, który uznał, że wygaśnięcie mandatu radnego dzielnicy na skutek wyboru na członka zarządu dzielnicy powinno być stwierdzone przez komisarza wyborczego w drodze postanowienia, stosownie do treści art. 383 § 2a kodeksu wyborczego, a nie w drodze uchwały rady dzielnicy. Przepis art. 383 § 1 pkt 6 kodeksu wyborczego stanowi, że wygaśnięcie mandatu radnego następuje w przypadku wyboru na wójta. Kodeks wyborczy w art. 5 pkt 6 definiuje wprost pojęcie „wójta”, nakazując rozumienie przez to także burmistrza i prezydenta miasta, czyli wyłącznie organu wykonawczego gminy, a nie jej jednostki pomocniczej. Zatem mandat radnego wygasa z powodu jego wyboru, w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i tajnych (art. 471 kodeksu wyborczego), na organ wykonawczy gminy. Nie może być więc mowy o jakiejkolwiek wykładni rozszerzającej tego pojęcia na osoby pełniące inne funkcje samorządowe, jak chociażby burmistrza czy zastępcy burmistrza dzielnicy miasta.
Co więcej, skoro wybór radnego na stanowisko zastępcy burmistrza radnego dzielnicy oznacza ex lege jego zatrudnienie i tym samym objęty jest dyspozycją art. 383 § 1 pkt 5 kodeksu wyborczego, to rada dzielnicy była zobligowana do podjęcia uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu radnego, zgodnie z art. 383 § 2 kodeksu wyborczego, w terminie miesiąca od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu.
(Wyrok NSA z 14 lipca 2015 r., sygn. akt II OSK 1548/15)
