Na sesji w dniu 30 września 2014 r. Rada Miejska Jeleniej Góry podjęła uchwałę w sprawie wprowadzenia regulaminu korzystania z miejskich placów zabaw na jej terenie.
W toku badania aktu wojewoda stwierdził podjęcie ustępu 2 zdanie drugie Regulaminu miejskiego placu zabaw stanowiącego załącznik do uchwały z istotnym naruszeniem art. 40 ust. 1 i ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym w związku z art. 7 oraz art. 94 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z przywołanym wyżej przepisem załącznika do uchwały: „Opiekun ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo dziecka na placu zabaw oraz za szkody wyrządzone przez dziecko na terenie placu”.
Upoważnienie ustawowe do podjęcia tej uchwały wyrażone w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym obejmuje swoim zakresem uregulowanie zasad oraz trybu korzystania z gminnych obiektów użyteczności publicznej. Przepis ten daje ogólną podstawę prawną do stanowienia przez radę gminy w zakresie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Tym samym rada została wyposażona w dużą swobodę co do regulacji wskazanej kwestii. Jednakże w opinii organu nadzoru akt prawa miejscowego, jako akt o charakterze powszechnie obowiązującym, nie może zawierać regulacji dotyczących zasad odpowiedzialności jego adresatów za bezpieczeństwo dzieci znajdujących się pod ich opieką i za szkody wyrządzone przez dzieci.
Kwestia odpowiedzialności za wyrządzenie szkody na mieniu bądź na osobie została uregulowana przez ustawodawcę w art. 415 i następnych ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2014 r. poz. 121). Rada miejska nie ma kompetencji do normowania ich w uchwale. Ponadto, w kwestii nałożenia obowiązku dbania o bezpieczeństwo dziecka należy wskazać, że również to unormowanie znajduje się poza sferą przyznanej radzie kompetencji prawodawczej.
Obowiązek sprawowania pieczy nad dzieckiem uregulowany jest w ustawie z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. W dodatku, w zakresie odpowiedzialności karnej za narażenie dziecka na niebezpieczeństwo warto wskazać przepisy: art. 106 ustawy z 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń oraz art. 160 § 2 ustawy z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny.
Należy podkreślić, że każde działanie organu władzy musi mieć oparcie w obowiązującym prawie. Każda norma kompetencyjna powinna być tak realizowana, aby nie naruszała innych przepisów ustawy. Zakres upoważnienia należy ustalać przez pryzmat zasad demokratycznego państwa prawnego, działania w granicach i na podstawie prawa oraz innych przepisów regulujących daną dziedzinę. Naczelną zasadą prawa administracyjnego jest zakaz domniemania kompetencji. Normy kompetencyjne powinny być interpretowane w sposób ścisły, literalny. Jednocześnie zakazuje się dokonywania wykładni rozszerzającej przepisów kompetencyjnych oraz wyprowadzania kompetencji w drodze analogii.
Uprawnienia Rady Miejskiej Jeleniej Góry ograniczają się do ustalenia zasad i trybu korzystania z należących do gminy obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Badana uchwała powinna zatem ustalać, na jakich warunkach udostępnia się określony obiekt i jaką procedurę należy w tym celu wyczerpać. W zakresie przyznanego radzie upoważnienia nie mieści się zamieszczanie regulacji dotyczących odpowiedzialności za bezpieczeństwo dziecka i za szkody wyrządzone przez nie na terenie placu zabaw.
(Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody dolnośląskiego z 28 października 2014 r., sygn. akt NK-N.4131.40.18.2014.KT3)
