Przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury zanegowali możliwość zmian w ustawie o transporcie zbiorowym, w części dotyczącej prawa wyłącznego dla operatorów realizujących usługi na nierentownych odcinkach. Jak przekonuje ministerstwo ustawodawca podjął decyzję o wprowadzeniu w art. 20 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym zakazu przyznawania prawa wyłącznego, o którym mowa w rozporządzeniu (WE) nr 1370/2007, z uwagi na argument, że przyznanie operatorowi takiego prawa byłoby równoznaczne z przyznaniem monopolu na świadczenie usług na danej linii komunikacyjnej jak i sprzeczne z zasadami równej konkurencji.
Zdaniem ministerstwa w myśl obowiązujących zapisów ustawy o publicznym transporcie zbiorowym mamy bowiem do czynienia z sytuacją, gdy brak ograniczeń prawnych w zakresie dostępności do obsługi danej linii komunikacyjnej w postaci prawa wyłącznego, umożliwia tworzenie konkurencyjnych ofert przewozowych co daje możliwość wyboru przez pasażerów ofert najkorzystniejszych.
Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa powołało się też na opinię Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, gdzie wprowadzenie prawa wyłącznego uważa się za bezzasadne i szkodliwe dla wzrostu efektywności funkcjonowania rynku, gdyż może doprowadzić to do uprzywilejowania podmiotu, któremu przyzna się to prawo.
Samorządowcy, m.in. Ogólnopolskie Porozumienie Organizacji Samorządowych (OPOS), domagają się możliwości stosowania prawa wyłącznego jako elementu rekompensaty dla przedsiębiorstwa transportowego, które wykonuje usługi na nierentownych trasach. Przepisy ustawy dają możliwość łączenia linii dla operatora, czyli linii nierentownych z rentownymi, co obniżałoby w znacznym stopniu koszty dla samorządów. Ale z drugiej strony, wprowadzają przewoźnika komercyjnego, czyli dodatkową konkurencyjność bez możliwości zastosowania prawa wyłącznego powoduje, że przedsiębiorca musi brać pod uwagę stratę części dochodów.
Niedawno także starostowie konwentu Powiatów Województwa Świętokrzyskiego zaapelowali o wprowadzenie możliwości stosowania przez organizatora transportu prawa wyłącznego, jako formy rekompensaty z tytułu utraconych przychodów, oraz o odroczenie o dwa lata wejścia w życie przepisów dotyczących stosowania ulgowych biletów tylko przez operatora.
– Konkurencyjność i równy dostęp do rynku jest jednym z fundamentów działania zasad wolnego rynku realizowanych przez Komisję Europejską. Ta sama Komisja uznała jednak, że w niektórych obszarach pewien poziom regulacji rynku jest możliwy. Zapis w rozporządzeniu 1370/2007 Parlamentu i Rady dopuszczający stosowanie prawa wyłącznego wskazuje, że transport publiczny jest takim właśnie obszarem, gdzie regulacja może być stosowana. Trudno zatem zgodzić się z argumentem, że prawo wyłączne spowoduje monopolizację rynku. Trzeba przypomnieć, że Polska jest nadal jedynym krajem Unii Europejskiej, który wyklucza możliwość stosowania prawa wyłącznego, co zgodnie z argumentacją Ministerstwa oznacza, że we wszystkich krajach Unii Europejskiej dochodzi do łamania zasad równej konkurencji, a taka sytuacja niewątpliwie nie ma miejsca – komentuje odpowiedź ministerstwa adwokat Robert Kornalewicz, z kancelarii „Szymański & Kornalewicz Adwokacka Spółka Partnerska”, która pomagała przygotować stanowisko OPOS-u w tej sprawie.
Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa pozostaje w stałym kontakcie z Senatem RP. gdzie przygotowywany jest projekt, przesuwający termin wejście w życie w pełnym zakresie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym na 1 stycznia 2018 r. Wydłużenie vacatio legis o kolejny rok umożliwi wypracowanie i przygotowanie nowelizacji ww. ustawy w dziedzinach problematycznych – poinformowali przedstawiciele rządu.
