Na sesji w dniu 17 lipca 2015r. Rada Gminy w Masłowie podjęła uchwałę w sprawie zwalczania rośliny z gatunku barszcz Sosnowskiego z terenu gminy Masłów. Podstawę prawną do wydania uchwały stanowił art. 7 ust. 1 pkt 1 oraz art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.
Wojewoda zauważył, że żaden z przywołanych w podstawie prawnej uchwały przepisów nie przyznaje Radzie Gminy kompetencji do nałożenia na właścicieli nieruchomości (przy czym jako właścicieli nieruchomości w rozumieniu uchwały traktuje się także użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością) obowiązku "likwidacji z terenu swoich posesji rośliny gatunku barszcz Sosnowskiego".
W omawianej sprawie skoro adresaci uchwały określeni zostali generalnie, a uchwała wskazuje powinne zachowanie i dotyczy sytuacji powtarzalnych, to takiej uchwale nie można odmówić charakteru normatywnego, generalnego i abstrakcyjnego, które to cechy odnoszą się do aktu prawa miejscowego. Powołane przez Radę Gminy Masłów przepisy ustawowe nie zawierają konkretnej normy delegacyjnej, która upoważniałaby organ stanowiący do podejmowania aktów prawa miejscowego. W treści art. 7 usg wymienione bowiem zostały zadania własne gminy w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb mieszkańców, w tym sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej. Natomiast przepis art. 40 ust. 1 usg przewiduje, że na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy. W konsekwencji należy podnieść, że skoro żaden z powołanych w uchwale, jako podstawa prawna przepisów, w ogóle nie zawierał konkretnego upoważnienia do wydawania aktów prawa miejscowego, to tym bardziej nie mógł upoważniać do nałożenia na mieszkańców gminy obowiązku.
Nadto w § 3 uchwały Rada Gminy Masłów przewidziała, że: "Za naruszenie przepisów zawartych w niniejszej uchwale przewiduje się kary grzywny wymierzone w trybie i na zasadach określonych w kodeksie wykroczeń.". W tym kontekście podnieść należy, że na mocy art. 48 ustawy z 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (DzU z 2013 r. poz. 482, ze zm.) przepisy części ogólnej Kodeksu wykroczeń stosuje się do wykroczeń przewidzianych w innych ustawach, jeżeli ustawy te nie zawierają przepisów odmiennych.
Żaden z przepisów ustaw nie przewiduje możliwości ustalenia odpowiedzialności za niedopełnienie określonych obowiązków na mocy wyłącznie uchwały rady gminy. Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy, należy stwierdzić, że Rada Gminy Masłów, nakładając na właścicieli nieruchomości obowiązki określone w § 1 uchwały i określając konsekwencje niedopełnienia obowiązków w postaci kary grzywny, wymierzanej w trybie i na zasadach określonych w Kodeksie wykroczeń, działała bez podstawy prawnej i tym samym w sposób istotny naruszyła art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, art. 48 ustawy Kodeks wykroczeń oraz art. 7 i 94 Konstytucji RP.
Nadmienić wypada, że w dniu 4 października 2011 r. zostało ogłoszone rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym (DzU nr 210, poz. 1260), w którym umieszczono m.in. barszcz Sosnowskiego. Został on wpisany na listę ze względu na swój inwazyjny charakter oraz niebezpieczeństwo, jakie może stanowić dla ludzi i zwierząt.
(Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody śląskiego z 18 sierpnia 2015 r., NR PNK.I.4130.121.2015)
