Uchwałą rada miejska stwierdziła wygaśnięcie mandatu burmistrza miasta z uwagi na naruszenie nakazu określonego w art. 4 pkt 6 ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne – burmistrz był jednocześnie członkiem zarządu spółki wodnej. W uzasadnieniu podjętej uchwały wskazano, że w świetle ww. regulacji burmistrz nie może prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.
Burmistrz zaskarżył uchwałę, zarzucając radnym błędną wykładnię art. 4 pkt 6 w zw. z art. 5 ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. W uzasadnieniu skargi wskazano m.in., że ograniczenia w zarządzaniu spółkami określone przepisami ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne dotyczą wyłącznie spółek prawa handlowego, do których spółka wodna (spółka prawa administracyjnego) nie należy. Z przepisów dotyczących funkcjonowania spółek wodnych wynika z kolei, że spółki te nie prowadzą działalności zarobkowej. Mają co prawda możliwość prowadzenia działalności umożliwiającej osiągnięcie zysku netto, jednak zysk ten musi być przeznaczony na cele statutowe tych spółek. W tym świetle nie można uznać, że burmistrz miasta Ł., pełniąc funkcję członka zarządu ww. spółki wodnej, naruszył ww. zakaz określony w art. 4 pkt 6 ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. Sprawę rozstrzygnął ostatecznie Naczelny Sąd Administracyjny – przyznał rację burmistrzowi.
Sad przypomniał, że w myśl art. 164 ust. 1 ustawy Prawo wodne spółki wodne, z zastrzeżeniem ust. 2 oraz związki wałowe są formami organizacyjnymi, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, zrzeszają osoby fizyczne lub prawne i mają na celu zaspokajanie wskazanych ustawą potrzeb w dziedzinie gospodarowania wodami. Spółki wodne, zapewniając zaspokojenie potrzeb zrzeszonych w nich osób w dziedzinie gospodarowania wodami, mogą podejmować prowadzenie działalności umożliwiającej osiągnięcie zysku netto. Osiągnięty zysk netto przeznacza się wyłącznie na cele statutowe spółki wodnej, zgodnie z art. 164 ust. 2 ustawy Prawo wodne. Analiza powyższej regulacji wskazuje na to, że ustawodawca dał spółkom wodnym prawo podejmowania prowadzenia działalności umożliwiającej osiągnięcie zysku netto, który przeznaczony mógł być wyłącznie na cele statutowe tych spółek. Należy tu przypomnieć, że spółki wodne są instytucjami prawnymi, nad działalnością których nadzór i kontrolę sprawują organy administracji publicznej w zakresie określonym przez przepisy prawa wodnego. Spółki wodne nie są spółkami w rozumieniu kodeksu cywilnego czy kodeksu spółek handlowych, nie są też stowarzyszeniami. Posiadają osobowość prawną i statut zatwierdzony przez organ administracji publicznej.
Mając powyższe na uwadze, należy zaakceptować stanowisko, że wskazanie na podstawie uchwały rady gminy jako reprezentanta interesów gminy burmistrza (wójta, prezydenta) na członka zarządu spółki wodnej nie stanowi naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 4 pkt 6 ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.
(Wyrok NSA z 8 stycznia 2015 r., sygn. akt II OSK 3117/14)
