Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. W uchwale rada uzależniła możliwość wyprowadzenia psa w miejsca publiczne od spełnienia przez właściciela lub opiekuna psa obowiązku wyprowadzania psa na smyczy, a psy ras dużych i olbrzymich bądź uznanych za agresywne lub zachowujące się w sposób agresywny – na smyczy i w kagańcu oraz wyłącznie przez osoby dorosłe. Rada gminy zastrzegła jednocześnie, że zwolnienie psa ze smyczy dozwolone jest tylko wtedy, gdy pies jest w kagańcu, w miejscach mało uczęszczanych przez ludzi i tylko wtedy, gdy opiekun psa ma możliwość sprawowania bezpośredniej kontroli nad jego zachowaniem. Uchwałę zaskarżył prokurator. W jego ocenie bowiem wskazane przepisy zaskarżonej uchwały wykraczają poza zakres upoważnienia udzielonego radzie przepisami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a jednocześnie regulują tę materię w sposób odmienny, aniżeli akty prawa powszechnie obowiązującego. Prokurator zaznaczył, że w prawie polskim brak jednolitych przepisów regulujących zasady prowadzenia psów na smyczy i w kagańcu. W zasadzie kwestie ustalenia zasad postępowania ze zwierzętami uregulowane zostały w ustawie z 27 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt, natomiast w art. 77 kodeksu wykroczeń wprowadzono obowiązek zachowania szczególnej ostrożności w związku z trzymaniem zwierzęcia.
Tymczasem przepisy uchwały podjętej przez radę w tym zakresie naruszają zasadę proporcjonalności w zakresie wynikającym z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Brak proporcjonalności nakazanych regulaminem środków ostrożności przy trzymaniu psa (łącznie smycz i kaganiec) może też prowadzić do działań niehumanitarnych wobec zwierzęcia chorego i starego, tj. takiego, którego stan fizjologiczny nie pozwala na stosowanie innego niż smycz zabezpieczenia.
Sad przychylił się do zdania prokuratora. Przypomniał jednocześnie pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażony w wyroku z 13 września 2012 r. (sygn. akt II OSK 1492/12), w którym to NSA uznał, że generalny nakaz wyprowadzania psów na smyczy i w kagańcu niezależnie od jego cech i innych uwarunkowań (w tym choroby) może w określonych sytuacjach prowadzić do działań niehumanitarnych. Ponadto jak wszelkie ograniczenia praw jednostki także ograniczenia uprawnień właściciela psa bądź nałożenie na niego dodatkowych obowiązków muszą być wprowadzane z poszanowaniem zasady proporcjonalności.
(Wyrok WSA w Poznaniu z 21 stycznia 2016 r., sygn. akt IV SA/Po 740/15)
